Trudno byłoby sobie wyobrazić pojawienie się telewizji prywatnej i jej szybki sukces bez tak zwanych pilotażowych projektów telewizji kablowej z początku lat 80-tych. W 1978 roku premierzy krajów związkowych Republiki Federalnej Niemiec postanowili zezwolić na realizację pilotażowych projektów telewizji kablowej w Berlinie, Ludwigshafen-Mannheim, Monachium oraz Kolonii i Wuppertalu. Ponadto z inicjatywy ówczesnego ministra łączności i komunikacji Schwarza-Schillinga zaczęto masowo tworzyć i rozbudowywać sieci kablowe. Tylko w latach 1983-84 wykonano 2 miliony przyłączeń do kabla.

Telewizja prywatna rozpoczęła emisję programu w ramach pilotażowego projektu telewizji kablowej 1 stycznia 1984 roku w Ludwigshafen-Mannheim. Pierwszym niemieckim nadawcą telewizji prywatnej, odbieranej z sieci kablowej w Ludwigshafen (Nadrenia-Palatynat) przez 1500 gospodarstw domowych była Spółka Programowa Rozgłośni Kablowych i Satelitarnych (PKS). Potem PKS przekształciła się w stację Sat1. Dzień później wystartował RTL plus (potem RTL). Pojawienie się telewizji prywatnej radykalnie zmieniło zachodnioniemiecką scenę medialną. O ile wcześniej przeciętne gospodarstwo domowe odbierało 3 programy TV (ARD, ZDF i Program III Regionalny), to jesienią 1987 roku już siedem, a pod koniec lat 90-tych ponad 30 różnych programów. Dziś przeciętny Niemiec może wybierać między 42 różnymi kanałami niekodowanymi (Free-TV). Tym samym Niemcy są drugim co do wielkości rynkiem telewizyjnym po USA. Najpopularniejsze programy stacji prywatnych to RTL, Sat1 i ProSieben.

Od kwietnia 1987 roku istnienie obok siebie nadawców prywatnych i publicznych reguluje Państwowa Umowa Radiowa-Telewizyjna (Rundfunkstaatsvertrag), zawarta pomiędzy krajami związkowymi RFN. Od czasu wprowadzenia dualnego systemu nadawców kontrolę nad nadawcami prywatnymi sprawują Krajowe Urzędy ds. Mediów (LMA). W każdym kraju związkowym istnieje urząd, kompetentny we wszystkich sprawach dotyczących nadawców, natomiast Berlin i Brandenburgia posiadają wspólny Urząd ds. Mediów. Do zadań Krajowych Urzędów ds. Mediów należy m.in. wydawanie koncesji dla nowych stacji (koncesjonowanie) oraz monitorowanie programów nadawców prywatnych. Koncesja wydana przez Krajowy Urząd ds. Mediów jest ważna na terenie całego państwa. Kompetentny w tej sprawie jest Urząd ds. Mediów tego kraju związkowego, w którym znajduje się siedziba stacji. Np. RTL z siedzibą w Kolonii otrzymuje koncesję w Düsseldorfie, stacja Sat1 w Krajowej Centrali ds. Nadawców Prywatnych (LPR) Nadrenii-Palatynatu w Ludwigshafen. Zadaniem LMA jest ponadto opieka nad tak zwanymi Otwartymi Kanałami (OK), które stanowią kolejną specyfikę niemieckiego rynku telewizyjnego.

Otwarte Kanały to stacje lokalne lub regionalne, których program produkują i kształtują z własnej inicjatywy i na własną odpowiedzialność sami obywatele. W odróżnieniu od telewizji publicznej i prywatnej w "Rozgłośni III typu" nie ma redakcji, nie ma ramówki, założeń merytorycznych i formalnych. Za to w Otwartych Kanałach niedopuszczalne są programy sponsorowane i reklamy. Wszyscy autorzy programów sami odpowiadają za swoje audycje. Otwarte Kanały udostępniają bezpłatnie studia, sprzęt do nagrywania, doradztwo i pomoc techniczną, ich urządzeniem i wyposażeniem zajmują się odpowiednie Krajowe Urzędy ds. Mediów. W Nadrenii-Palatynacie obywatele mają np. od 1984 roku możliwość tworzenia własnych audycji telewizyjnych i bezpłatnego nadawania ich poprzez lokalne bądź regionalne sieci kablowe. Obok Otwartych Kanałów od początku lat 90-tych rozwijają się również liczne komercyjne lokalne stacje telewizyjne, zwłaszcza we wschodniej części Niemiec. Stacje te można znaleźć przede wszystkim w ofercie telewizji kablowej, większe spośród nich dysponują ponadto własnymi częstotliwościami naziemnymi. W samej tylko Saksonii jest siedmiu nadawców telewizyjnych (m.in. Leipzig Fernsehen w Lipsku), nadających ze stacji naziemnych oraz 60 lokalnych stacji kablowych, nadających swoje programy w ponad 450 sieciach kablowych.

Rynek telewizji prywatnej mimo kryzysu na początku roku 2013 miał się dobrze. Reklama w mediach pozwoliła na zarysowanie optymistycznej przyszłości i nie dopuściła do załamania rynku. Beneficjentami byli przede wszystkim ProSiebenSat.1 Media AG (w roku 2012 odnotował wzrost obrotów o 7,7% do 2,969 mld euro w porównaniu z rokiem 2011) i RTL Deutschland (wzrost o 3,7% do 1,98 mld euro).


31.03.2013 | Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej