Warsztat 1: 25 lat po upadku żelaznej kurtyny

Warsztat podzielony będzie na dwie części. W pierwszej wezmą udział szefowie urzędów, które zarządzają komunistycznymi archiwami w Niemczech i Polsce – Roland Jahn z BSTU oraz Łukasz Kamiński z IPN. Doświadczenia Rolanda Jahna są w tym przypadku wyjątkowo pomocne, gdyż do momentu przejęcia BStU pracował on jako dziennikarz i wielokrotnie korzystał z pomocy urzędu ds. akt Stasi. Dlatego zna kwestię korzystania przez media z archiwów reżimów komunistycznych z różnych perspektyw – także tej dziennikarskiej.

Podczas, gdy w Niemczech urząd ds. akt Stasi powstał bardzo szybko, w Polsce ten proces trwał blisko dziesięć lat. To sprawiło, że w Polsce proces odkrywania przeszłości przez ofiary i media odbył się „z opóźnieniem”. Ciekawe wydaje się pytanie, czy to „opóźnienie” miało jakiś wpływ na fakt, iż proces rozprawy z komunistyczną przeszłością przebiega w Polsce dużo bardziej burzliwie niż w Niemczech i prowadzi do większej polaryzacji, jak również upolitycznienia debaty publicznej.

W drugiej części warsztatu do rozmowy włączy się dwóch dziennikarzy. Ich zadaniem będzie naszkicowanie doświadczeń związanych z archiwami reżimu komunistycznego w Polsce i Niemczech z perspektywy mediów. W przypadku polskiego dziennikarza warto również pokusić się o przypomnienie i refleksję, jak pisano o reżimie i gromadzono materiały archiwalne zanim były one dostępne w IPN. Aby ułatwić wymianę poglądów, wszyscy uczestnicy spotkania otrzymają materiały do przygotowania. Ich autorami będą dziennikarze biorący udział w warsztacie.

Prowadząca zada pytania autorom dotyczące realizacji artykułu przy szczególnym uwzględnieniu trudności podczas gromadzenia materiałów archiwalnych w Polsce i Niemczech. Celem spotkania jest porównanie warunków korzystania z materiałów archiwalnych oraz dostęp do świadków okresu komunistycznego w Niemczech i Polsce. Chodzi także o porównanie sytuacji w obydwu krajach i ukazanie największych różnic między pracą dziennikarzy w BStU i IPN.

Prowadzenie:
Rosalia Romaniec
, Deutsche Welle

Impulsy:
Roland Jahn,
Pełnomocnik Federalny do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa NRD
Łukasz Kamiński, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej IPN
Uwe Müller, „Die Welt”
Jarosław Jakimczyk
, freelancer


Basil Kerski
, Dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku
Paweł Moras, Dyrektor Zarządzający Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży
Piotr Semka, publicysta