Warsztat 1: 25 lat po upadku żelaznej kurtyny

Warsztat podzielony będzie na dwie części. W pierwszej wezmą udział szefowie urzędów, które zarządzają komunistycznymi archiwami w Niemczech i Polsce – Roland Jahn z BSTU oraz Łukasz Kamiński z IPN. Doświadczenia Rolanda Jahna są w tym przypadku wyjątkowo pomocne, gdyż do momentu przejęcia BStU pracował on jako dziennikarz i wielokrotnie korzystał z pomocy urzędu ds. akt Stasi. Dlatego zna kwestię korzystania przez media z archiwów reżimów komunistycznych z różnych perspektyw – także tej dziennikarskiej.

Podczas, gdy w Niemczech urząd ds. akt Stasi powstał bardzo szybko, w Polsce ten proces trwał blisko dziesięć lat. To sprawiło, że w Polsce proces odkrywania przeszłości przez ofiary i media odbył się „z opóźnieniem”. Ciekawe wydaje się pytanie, czy to „opóźnienie” miało jakiś wpływ na fakt, iż proces rozprawy z komunistyczną przeszłością przebiega w Polsce dużo bardziej burzliwie niż w Niemczech i prowadzi do większej polaryzacji, jak również upolitycznienia debaty publicznej.

W drugiej części warsztatu do rozmowy włączy się dwóch dziennikarzy. Ich zadaniem będzie naszkicowanie doświadczeń związanych z archiwami reżimu komunistycznego w Polsce i Niemczech z perspektywy mediów. W przypadku polskiego dziennikarza warto również pokusić się o przypomnienie i refleksję, jak pisano o reżimie i gromadzono materiały archiwalne zanim były one dostępne w IPN. Aby ułatwić wymianę poglądów, wszyscy uczestnicy spotkania otrzymają materiały do przygotowania. Ich autorami będą dziennikarze biorący udział w warsztacie.

Prowadząca zada pytania autorom dotyczące realizacji artykułu przy szczególnym uwzględnieniu trudności podczas gromadzenia materiałów archiwalnych w Polsce i Niemczech. Celem spotkania jest porównanie warunków korzystania z materiałów archiwalnych oraz dostęp do świadków okresu komunistycznego w Niemczech i Polsce. Chodzi także o porównanie sytuacji w obydwu krajach i ukazanie największych różnic między pracą dziennikarzy w BStU i IPN.

Prowadzenie:
Rosalia Romaniec, Deutsche Welle

Impulsy:
Roland Jahn, Pełnomocnik Federalny do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa NRD
Łukasz Kamiński, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej IPN
Uwe Müller, „Die Welt”
Jarosław Jakimczyk, freelancer

Basil Kerski, Dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku
Paweł Moras, Dyrektor Zarządzający Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży
Piotr Semka, publicysta