ARD to Związek Niemieckich Nadawców Publiczno-Prawnych (Arbeitsgemeinschaft der öffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalten der Bundesrepublik Deutschland). ARD jest największym nadawcą radiowo-telewizyjnym w Niemczech, a tym samym – wraz z zatrudnionymi na stałe 23 tysiącami pracowników – największym na świecie nadawcą niekomercyjnym. Roczny budżet wszystkich wchodzących w skład ARD dziewięciu stacji wynosi około 6,3 miliarda euro.
Historia ARD rozpoczęła się 5 czerwca 1950 roku. To wówczas sześć dotychczas istniejących w RFN krajowych stacji radiowych utworzyło związek, którego celem była emisja pierwszego wspólnego programu telewizyjnego na cały obszar Republiki Federalnej Niemiec. Pierwsza Telewizja Niemiecka rozpoczęła nadawanie swojego programu 1 listopada 1954 roku. Ustawowym zadaniem ARD do dziś dnia jest „produkcja i rozpowszechnianie programów informacyjnych, oświatowych i rozrywkowych w radiu i telewizji”.
Wizytówką ARD jest kanał telewizyjny o zasięgu ogólnokrajowym. Program Das Erste (pierwszy) znany był wcześniej pod nazwą „Erstes Deutsches Fernsehen" (pierwsza telewizja niemiecka). W 2012 roku ARD miało oglądalność 12,3%. W tym samym czasie „Dritte” (Program Trzeci) czyli publiczne telewizje regionalne miały w sumie 12,6%. ARD „Dritte” tworzą: Bayerischer Rundfunk (Bawaria), Hessischer Rundfunk (Hesja), Mitteldeutscher Rundfunk (Turyngia, Saksonia i Saksonia-Anhalt), Norddeutscher Rundfunk (Dolna Saksonia, Hamburg, Meklemburgia-Pomorze Przednie i Szlezwik-Holsztyn), Radio Bremen (Brema), Rundfunk Berlin-Brandenburg (Berlin i Brandenburgia), Saarländischer Rundfunk (Saara), Südwestrundfunk (Nadrenia-Palatynat i Badenia-Wirtembergia), Westdeutscher Rundfunk (Nadrenia Północna-Westfalia) oraz Deutsche Welle emitująca programy radiowe i telewizyjne na zagranicę.
Kolejne programy telewizyjne ARD to wspólne kanały Ki.Ka i Phoenix (oba w kooperacji z ZDF), Arte (z Arte France) i 3sat (z ZDF, ORF & SRG SSR idée suisse) oraz programy cyfrowe Eins Extra, Eins Digital i Eins Festival.
Ofertę radiową i telewizyjną publicznych nadawców cechuje różnorodność. Wiadomości („Tagesschau”, „Tagesthemen”), ważne wydarzenia sportowe (liga piłkarska, igrzyska olimpijskie, mistrzostwa świata w piłce nożnej), magazyny polityczne, społeczne i kulturalne, rozrywka, popołudniowe seriale i filmy fabularne (np. legendarny już serial kryminalny „Tatort”) są kierowane do wszystkich grup społecznych.
Obok kanałów telewizyjnych oferta ARD obejmuje międzynarodowy program radiowy Deutsche Welle, ogólnokrajowe rozgłośnie Deutschlandradio (Deutschlandfunk, Deutschlandradio Kultur i DRadio Wissen) oraz regionalne rozgłośnie radiowe poszczególnych nadawców krajowych (np. WDR2, 1Life, Bayern1, MRD Info, RadioFritz itd.).
Obecnie do ARD należy dziewięciu niezależnych nadawców regionalnych (krajowych) oraz przygotowująca programy zagraniczne w trzydziestu językach stacja Deutsche Welle. Zasady funkcjonowania tego dobrowolnego zrzeszenia podmiotów prawnych reguluje ich statut oraz specjalna radiowo-telewizyjna ustawa państwowa. Zgodnie z nimi głównym organem ARD jest zgromadzenie członków (ich przedstawicielami są dyrektorzy zrzeszeni w związku stacji), które mianuje przewodniczącego na roczną kadencję. Od początku stycznia 2013 roku jest nim Lutz Marmor szef rozgłośni Norddeutscher Rundfunk. Ponadto zgromadzenie wybiera też dyrektora programowego. Od 2008 roku funkcję tę pełni Volker Herres. Do jego kompetencji należy wspólna z Radą Programową koordynacja udziału kanałów regionalnych w programie ogólnokrajowym i produkcji programów dla ARD.
Na program Pierwszy TV składają się materiały wspólne oraz materiały poszczególnych stacji członkowskich. Te pierwsze stanowią 55% całego programu i są albo w całości wspólnie finansowane (np. zakup filmów), albo wspólnie produkowane. Placówki ARD to redakcja ARD-Aktuell w Hamburgu, produkująca programy informacyjne: „Tagesschau”, „Tagesthemen” i „Nachtjournal”, Studio Stołeczne ARD w Berlinie, ARD Play-Out-Center w Poczdamie (zajmuje się przekazem cyfrowym), poza tym ARD utrzymuje sieć korespondentów zagranicznych na całym świecie. Do produkcji, redagowanych na zmianę przez ARD i ZDF, należą magazyny: poranny „Morgenmagazin” i południowy „Mittagsmagazin”. Pozostałe 45% programu Pierwszego stanowią materiały różnych rozgłośni regionalnych. Poszczególne stacje dostarczają je według następującego klucza: Bayerischer Rundfunk 15,6%, Hessischer Rundfunk 7,4%, Mitteldeutscher Rundfunk 11,05%, Norddeutscher Rundfunk 17,5%, Radio Bremen 1,0%, Rundfunk Berlin Brandenburg 6,85%, Saarländischer Rundfunk 1,3%, Südwestrundfunk 18,0%, Westdeutscher Rundfunk 21,3%.
ARD i ZDF są radiowymi i telewizyjnymi nadawcami publicznymi w sensie prawnym. Są oni w Niemczech w większości finansowani z abonamentu. 85% ich budżetu stanowi abonament, 6% przychody z reklam i od sponsorów, reszta to inne przychody z koprodukcji, współfinansowania i sprzedaży produkcji. Emisja reklam jest ściśle ograniczona przepisami prawa. Na przykład po godzinie 20.00 nie wolno emitować spotów reklamowych. Ściąganiem abonamentu zajmuje się powołana do tego celu instytucja (Gebühreneinzugszentrale GEZ). W ostatnich latach zwróciła ona na siebie uwagę dzięki zmasowanej kampanii przeciwko kopiom pirackim i niepłaceniu abonamentu. Wysokość abonamentu zatwierdzana jest przez parlamenty krajów związkowych. W roku 2013 abonament radiowo-telewizyjny przypadający na każde gospodarstwo domowe bez względu na ilość posiadanych odbiorników radiowo-telewizyjnych wynosi 17,98 euro miesięcznie, z czego 12,51 euro przypada ARD.
Członkowie ARD to: Bayerischer Rundfunk (od 1950 r. w ARD, czwarty co do wielkości kanał z 6,8 milionami słuchaczy radiowych i 5,6 milionami widzów z siedzibą w Monachium), Hessischer Rundfunk (szósty co do wielkości nadawca ARD z siedzibą we Frankfurcie nad Menem, współzałożyciel ARD w 1950 r., od 1948 r. nadawał jako kanał na terenie Hesji), Mitteldeutscher Rundfunk (od 1992 wspólny nadawca Wolnego Kraju Saksonii, Saksonii-Anhalt oraz Turyngii z siedzibą w Erfurcie, gdzie osadzono również kanał dla dzieci Ki.Ka), Norddeutscher Rundfunk (od 1955/56 roku nadawca na terenie Hamburga, Dolnej Saksonii i Szleswika-Holsztynu i od 1992 r. – Meklemburgii-Pomorza Przedniego. Znajdują się tu redakcje „Tagesschau” i „Tagesthemen”, loteria telewizyjna ARD czy centrum akademii mediów ARD.ZDF), Radio Bremen (od 1949 nadawca na terenie Bremy z jedynie 355.000 odbiorników radiowych i 302.000 odbiorników telewizyjnych), Rundfunk Berlin-Brandenburg (siódmy co do wielkości nadawca ARD z siedzibą w Berlinie i Poczdamie i zarejestrowanymi 3 milionami odbiorników radiowych i 2,7 milionami odbiorników telewizyjnych), Saarländischer Rundfunk (od 1959 roku w ARD, drugi jego najmniejszy członek z 516.000 odbiorników radiowych i 454.000 odbiorników telewizyjnych z siedzibą w Saarbrücken), Südwestrundfunk (od 1998 nadawca landów Badenia-Wirtembergia i Nadrenia-Palatynat powstały z fuzji Süddeutscher Rundfunk i Südwestfunk z siedzibą w Baden-Baden, Stuttgarcie i Moguncji. Zarejestrowanych odbiorników radiowych: 7,6 miliona, telewizyjnych: 6,3 miliona) i Westdeutscher Rundfunk (największy członek ARD na obszarze z 17,8 milionami słuchaczy z siedzibą w Kolonii. Znajdują się tu siedziby Phoenix czy centrala ściągania abonamentu radiowo-telewizyjnego) oraz Deutsche Welle (członek ARD od 1962 r. z siedzibą w Kolonii i Berlinie, do 2003 w Bonn).
31.03.2013 | Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej