Laureatami i laureatkami zostali autorzy i autorki z redakcji „Człowiek-sąsiad” MDR: Franziska Hentsch, Peter Kumpf, Tomasz Sikora, Holger Lühmann, Peggy Wolter, Roman Nuck i Stefan Schmidt. W zwycięskiej pracy „Sposoby na wyjście z kryzysu – Jak to robią sąsiedzi?” opowiadają o tym, jak niemieccy sąsiedzi, Polska i Czechy, walczą z kryzysem energetycznym po 24 lutego 2022 roku. Tytułowe wyzwanie wiąże się m.in. z zakończeniem współpracy z Rosją, która zaopatrywała wiele europejskich krajów w surowce energetyczne. Autorzy odpowiadają też na pytanie, jak kryzys energetyczny wpływa na środowisko. Opisują także spór o Kopalnię „Turów” (dla przypomnienia: Czechy wniosły do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości skargę przeciwko Polsce i domagały się zamknięcia kopalni, która miała powodować niedobór wód gruntowych na okolicznych polach).

 „Za pomocą tekstów, nagrań wideo i audio, podcastów, ankiet, fotorelacji i grafik stworzono bardzo złożony i dokładny obraz tego, co nas w tym kryzysie łączy, a co nas dzieli – uzupełniony o obecność w mediach społecznościowych. Zależność od dostaw węgla i gazu, koszty ponoszone przez konsumentów, postęp w zakresie e-mobilności – materiał wyjaśnia wszystkie te tematy. Rezultatem jest imponująca praca zespołowa na temat, który do dziś nie pozostawia nikogo obojętnym” – tak jury uzasadniło swoją decyzję. Podkreślało, że autorzy stworzyli kompleksowy blok tematyczny, w pełni wykorzystujący możliwości klasycznej strony internetowej.

Chyba największym konkurentem dla zwycięskiego materiału był interaktywny reportaż „Zakładnicy węgla. Szukanie szans i wyzwań w europejskich regionach górniczych” stworzony przez Annę Górnicką, Lolę Garcie Ajofrin, Tinę Xu, Piotra Kiliksa i Julię Alekseevą z grupy Outriders. Materiał silnie wykracza poza tradycyjne ramy gatunkowe znane współczesnemu dziennikarstwu. Funkcję spisu treści pełni grafika windy, a każdy rozdział jest symbolizowany przypisany do „przycisku piętra”. Wraz z postępami w czytaniu schodzimy w głąb szybu kopalnianego, a suwak informuje nas o głębokości, na której symbolicznie przebywamy. Partie tekstowe są uzupełnione materiałami audiowizualnymi, dzięki nim poznajemy wypowiedzi górników, polityków, aktywistów i badaczy. Nie da się ukryć, że całość wywiera ogromne wrażenie. Materiał opisuje proces odchodzenia od wydobycia węgla w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Polsce oraz Ukrainie. Każdemu państwu poświęcono jeden rozdział, w którym opisano historię, sytuację współczesną oraz wyzwania związane z odchodzeniem od węgla.

Do grona nominowanych prac należał także wywiad Michała Gostkiewicza i Anny Macioł-Holthausen pt. „Reparacje wojenne. Prof. Żerko: Niemcy nie rozumieją polskiej krzywdy”. Głównym tematem rozmowy z prof. Stanisławem Żerką jest głośna ostatnio sprawa odszkodowań pieniężnych oraz reparacji dla Polski za straty poniesione na skutek niemieckiej okupacji w latach 1939–1945. Żerko opisuje w niej tło sprawy i podstawy prawne, które doprowadziły do sytuacji, w której nasz kraj formalnie zrzekł się prawa do roszczeń. Przywołuje też sytuację innych państw europejskich. Profesor podkreśla znaczenie emocji w tym budzącym kontrowersje sporze.

„W razie Niemca” to podcast tworzony przez Adama Górczewskiego. Dziennikarz przybliża polskiemu odbiorcy zawiłości niemieckiej polityki. Tematyka nie jest przypadkowa. Autor w swojej karierze był bowiem m.in. polskim korespondentem zagranicznym z Berlina dla stacji RMF FM. Nominowany odcinek nosi tytuł „Historyczna zmiana doktryny obronnej Niemiec” i został opublikowany 27 lutego 2022 roku, tj. 3 dni po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Górczewski porównuje, jak zmieniło się spojrzenie Niemców na sprawy rosyjskie przed i po wybuchu konfliktu w Ukrainie. Opowiada o antyrosyjskim zwrocie w niemieckiej polityce międzynarodowej po słynnym przemówieniu Olafa Scholza, w którym kanclerz Niemiec zapowiadał modernizację Bundeswehry, a także podjęcie działań przeciw Moskwie. Analizie poddano reakcje europejskich polityków na wybuch wojny, np. krytykę Gerharda Schrödera, byłego kanclerza z ramienia SPD, związanego z Putinem, zaangażowanego w projekt Nord Stream II.

Tekst „Was Bremen und Danzig verbindet” (w polskim tłumaczeniu: „Partnerstwo miast. Co łączy Bremę i Gdańsk”) został stworzony przez Patricię Friedek i opublikowany na stronie internetowej „Weser Kurier”. To analiza dwóch bliźniaczych miast, które mimo chłodnych stosunków pomiędzy Niemcami i Polską są w stanie znaleźć wspólny język i prowadzą szeroko zakrojoną współpracę. Friedek wprowadza nas w meandry historii, polityki i gospodarki, wskazując na różne powinowactwa między dwoma ośrodkami. Rozmawia z przedstawicielami obu miast, którzy opowiadają o najbardziej palących kwestiach.

Materiał „Tägliche Herausforderungen“ zrealizowała niemiecka stacja WDR. Pracę współtworzyli: Łukasz Tomaszewski , Adam Gusowski , Lena Crohmal, Maike de Buhr, Keno Mescher, Leyli Sahin, Henrik Schütz. Opowiadają o sytuacji w Krakowie – mieście, które z dnia na dzień znalazło się zaledwie 250 km od linii frontu, oraz o historiach ludzi, którzy musieli uciekać z Ukrainy. Przybliżają także losy Białorusinów, zmuszonych do opuszczenia ojczyzny z powodu antyrządowych poglądów. Twórcy pokazują, jak ogromna liczba nowych mieszkańców wpłynęła na życie miasta oraz jak władze i instytucje kulturalne pomagają uciekinierom ze wschodu.

Znamienne wydaje się, że nowe formy dziennikarskie odpowiadały głównie na aktualne, współczesne zagadnienia. Wszystkie nominowane prace skłaniają do poszukiwania rozwiązań problemów, z którymi dziś się mierzymy.

Eliza Kunath, Michał Szarek

Wszystkie prace nominowane dostępne są na stronie: https://nom2023.dnimediow.org/.
Prezentacje prac nominowanych w formie krótkich video zrealizowanych przez autorki i autorów dostępne są na profilu Facebook Polsko-Niemieckich Dni Mediów.