Dr Markus Kaim, Justyna Gotkowska, Marcin Górka. Fot. Hans Scherhaufer.
Bezpieczeństwo to jeden z filarów międzynarodowej politycznej współpracy, stąd konieczność ciągłej dyskusji na jego temat, także w kontekście relacji polsko-niemieckich. Z tego założenia wyszli również organizatorzy warsztatów „Przykłady współpracy Polski i Niemiec w zakresie budowy Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony Unii Europejskiej i poza nią (misje) w świetle reform sił zbrojnych obu państw (Biała Księga w Niemczech)”, które odbyły się w ramach Polsko-Niemieckich Dni Mediów 2017.
„Poza Stanami Zjednoczonymi, Niemcy są najważniejszym sojusznikiem wojskowym dla Polski”, podkreśliła w trakcie debaty Justyna Gotkowska z Ośrodka Studiów Wschodnich. Szukając w tym wymiarze przykładów dobrze funkcjonującej współpracy, zarówno Gotkowska jak i Marcin Górka z Marcin Górka PR (autor wielu artykułów i książek o tematyce wojskowej), uznali, że można śmiało wskazać chociażby na stacjonujący w Szczecinie korpus wojskowy. W jego skład wchodzą zarówno polscy jak i niemieccy żołnierze, a kooperacja przebiega od wielu lat bez zarzutu. Poza tym, jak zgodnie podkreślali wszyscy paneliści, to właśnie obszar Morza Bałtyckiego, m.in. ze względu na swoje strategicznie istotne położenie, ma w sobie największy potencjał do budowania dalszych relacji w zakresie obronności. Choćby z tego powodu za przełomowe w niemieckim podejściu do sytuacji militarnej w Europie Wschodniej opinia publiczna zgodnie uznała wysłanie w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego wojsk Bundeswehry na Litwę, o czym przypomnieli w trakcie rozmowy uczestnicy dyskusji.
Naturalnym kontekstem dla tematu wojskowej współpracy jest ostatni szczyt NATO, który odbył się w maju tego roku w Brukseli. Szerokim echem odbiło się wygłoszone wówczas przemówienie, w którym Donald Trump nawoływał Europę do większego zaangażowania w Sojusz oraz do zwiększenia wydatków na obronność. Echo to jest słyszalne także na gruncie relacji polsko-niemieckich. Można zauważyć tu pewne różnice w odbiorze słów prezydenta Stanów Zjednoczonych, które w Polsce spotkały się z dużo bardziej przychylną reakcją niż w Niemczech. „Doceniamy presję nakładaną przez Trumpa na państwa europejskie”, podkreśliła Gotkowska.
W tej sytuacji interesujące okazało się pytanie moderatora warsztatów, Holgera Lühmanna, o to, czy Polska i Niemcy mają wspólnych wrogów. Nic dziwnego, że pytanie to wywołało dyskusję na temat różnic w kontaktach z Rosją, gdzie podstawowym punktem spornym jest lęk państw tzw. wschodniej flanki przed ewentualną rosyjską inwazją. W sytuacji, gdy Polska obawia się bezpośredniej agresji ze Wschodu, Niemcy uznają taką możliwość za mało prawdopodobną i starają się koncentrować raczej na przeciwdziałaniu destabilizacji politycznej w tej części Europy i osłabianiu rosyjskich wpływów. Stąd wynikają różnice w polityce obronnej Polski i Niemiec.
Różne priorytety powodują także odmienne spojrzenie na kwestię integracji europejskich armii. Markus Kaim z Fundacji Nauka i Polityka zauważył, że wzajemne relacje pomiędzy dwoma państwami muszą w konsekwencji prowadzić do wspólnego zjednoczenia na poziomie europejskim. Tymczasem z perspektywy Polski obrona własnych granic jest ważniejsza niż globalna integracja wojskowa.
Różnic jest wiele, ale wiele jest też wspólnych przedsięwzięć i przykładów pozytywnej współpracy. Dyskusja potwierdziła, że bezpieczeństwo to ważny element wspólnej polityki polsko-niemieckiej, a wypracowanie rozwiązań akceptowalnych przez oba państwa jest możliwe na drodze dialogu uwzględniającego obie perspektywy.
Relację przygotowali członkowie Młodej Redakcji FWPN Katarzyna Karpińska i Mateusz Tofilski.