Co z tą Europą?

Oliver Schenk, Fot. Hans Scherhaufer

Czy podział Wschód-Zachód dalej żyje?

Jeszcze trzydzieści lat temu zachodnią i wschodnią część Berlina oddzielał mur, który był symbolem podziału Europy. Thomas Kralinsky, Sekretarz Stanu i Pełnomocnik Kraju Związkowego Brandenburgia ds. Mediów i Stosunków Międzynarodowych, wspomniał czasy, gdy jako student z zafascynowaniem obserwował upadek muru i przemianę Europy. 

- To, co się stało, było dla nas ogromnie emocjonujące - przyznał. 

Uczestnicy zastanawiali się, czy upadek muru doprowadził automatycznie do zaniku różnic między Wschodem a Zachodem. 

- Patrząc na raporty dotyczące spójności czy wskaźniki ekonomiczne, wciąż doskonale widać podział. Wynika to z naszej historii, od której nie da się uciec - zaznaczył Maciej Zathey, Dyrektor Instytutu Rozwoju Terytorialnego. 

Oliver Schenk, Minister ds. Europejskich i Szef Kancelarii Wolnego Państwa Saksonia kwestię różnic ocenił bardziej optymistycznie: 

- Niemcy w większym stopniu niż Hiszpania czy kraje skandynawskie rozumieją wschodnią perspektywę. Możemy być pomostem między Wschodem a Zachodem i dzięki temu wzmacniać Europę - powiedział. 

Dom europejski czy regionalny?

W jaki sposób poradzimy sobie z różnorodnością w regionach Europy i przekujemy ją na siłę? – zapytał Oliver Schenk, inicjując rozmowę o regionalnym wymiarze współpracy polsko-niemieckiej. 

Rozmówcy zastanawiali się, czy propozycje rozbudowy infrastruktury, dalszego wzmacniania współpracy gospodarczej i budowania potencjału ekonomicznego regionów europejskich wystarczy, aby relacje obydwu krajów dobrze się układały. 

Thomas Kralinsky zwrócił uwagę na możliwość ich rozwoju poprzez współpracę naukową:

– Może rozwiązaniem jest tworzenie ponadregionalnych szkół wyższych? – pytał. 

Maciej Zathey z kolei postulował odejście od metropolitalnego rozumienia rozwoju regionu i skupienie się na mniejszych miastach i wspólnych problemach w obszarze przygranicznym.  

Konieczność udziału regionów w debacie europejskiej postulował również  Schenk: 

– Obywatele muszą mieć szansę uczestnictwa w rozwoju – apelował. 

Nie zabrakło pytania o to, co oddane w majowych wyborach europejskich głosy mówią o Europejczykach i ich wizji Unii. Barbara Włodarczyk, dziennikarka TVP i jedna z moderatorek debaty, podkreśliła duże zainteresowanie obywateli wyborami. 

– Przyszły Parlament będzie miał większą legitymację. Frekwencja świadczy o tym, że Europejczycy są zainteresowani kształtem UE – stwierdziła.

Maciej Zathey, zwrócił z kolei uwagę na fakt, że wynik głosowania nie tylko przesądza o zmianie sił politycznych w Parlamencie Europejskim, ale pokazuje również zmianę pokoleniową i przesunięcie wartości w społeczeństwach Unii.

– Z jednej strony rosną w siłę partie, które robią krok wstecz w integracji europejskiej, z drugiej strony, w Niemczech mamy bardzo dobry wynik Zielonych, ktory świadczy o wyraźnym niepokoju związanym ze zmianą klimatu.

Thomas Kralinsky tłumaczył wynik wyborów europejskich podziałami społeczeństwa i brakiem wsparcia obywateli ze strony władzy.

- Żyjemy w przyspieszonej fazie zmian społecznych, trzeba dbać o to, żeby dawać ludziom możliwości rozwoju. To jest zadanie dla polityki – podkreślał.

Jak będzie wyglądała Europa za 15 lat?

- Sądzę, że przykład Wielkiej Brytanii zadziała odstraszająco i inne państwa nie będą jej naśladować. Musimy dbać, aby Europa stała się atrakcyjna i konkurencyjna. Zależy nam także na zrezygnowaniu z węgla, co trzeba traktować jako projekt transgraniczny –  powiedział Olivier Schenk, mobilizując jednocześnie do konkurencji z silnymi państwami jak Chiny czy Stany Zjednoczone. 

Maciej Zathey i Thomas Kralinsky również z rezerwą odnieśli się do Brexitu. W swych wypowiedziach zaznaczyli także wagę zmian klimatycznych, ich wpływ na politykę UE oraz konieczność skupienia się na rozwoju europejskich peryferii. 

Wnioski płynące z dyskusji nie są jednoznacznie pesymistyczne. Konieczność pogłębienia debaty, spojrzenie na europejskie i regionalne peryferia, a także poprawa spójności i walka z podziałami społecznymi stanowią, według uczestników debaty, środek do wzmocnienia Unii Europejskiej i Europy jako kontynentu.

Anita Olszyna

Klaudia Wackerman