Nagrodzony materiał telewizyjny dziennikarza TVN24 był jednym z dwóch nominowanych reportaży tego autora, opublikowanych w programie Czarno na białym. W obrazie Niemieckie dylematy Arkadiusz Wierzuk przygląda się Niemcom po 24 lutego 2022 roku, kiedy
to rozpoczęła się wojna w Ukrainie. Jak zauważa, sytuacja jest o tyle konfliktowa, że horror
na Wschodzie rozpoczęła Rosja – gospodarczy i polityczny sojusznik. Zwycięski reportaż skupia się na nastrojach i postawach mieszkańców Niemiec, które nie są, jak się okazuje, jednoznaczne. Wyjaśnia, na czym polega niemiecki pacyfizm i czy jesteśmy obecnie
w trakcie jego rewolucji.
Jury doceniło obraz za tempo i rytm, które, mimo trudnego tematu, utrzymują uwagę widza do samego końca. Zdjęcia, montaż i rozmówcy tworzą kompletne dzieło – zaskakujące
i prowokujące do myślenia. Odbierając nagrodę, autor podkreślał, że najważniejszym elementem jego reportażu jest odwaga ludzi, którzy nie bali się otworzyć na trudne pytania.
Drugi z nominowanych materiałów Arkadiusza Wierzuka – Reparacje i reakcje – również zahacza o tematykę wojenną, jednak omawia ją z nieco innej perspektywy. Autor powraca
do sprawy reparacji za powstałe podczas II Wojny Światowej zniszczenia. Temat w ostatnich latach rozgrzewa polską scenę polityczną i jest jedną z głównych, stale powracających kwestii w stosunkach polsko-niemieckich. Reportaż przedstawia opinie mieszkańców po obu stronach granicy. Sprawdza, czy głos polityków ma wpływ na zwykłych obywateli i ich relacje sąsiedzkie.
Kolejnym nominowanym reportażem, poruszającym tematykę historii i społeczeństwa, jest materiał noszący tytuł Nummer 161.896 – Der letzte Häftling von Dachau. Przedstawia
on losy Mieczysława Chareckiego – byłego więźnia trzech obozów koncentracyjnych. Mężczyzna 27 kwietnia 1945 r. przybył do obozu koncentracyjnego Dachau jako ostatni zarejestrowany więzień. Autorami reportażu są Christian Stücken i Thomas Muggenthaler.
Na przykładzie ostatniego więźnia pokazują oni nie tylko ludzką tragedię, ale także wytrwałość i niezłomność.
Tematykę wojny i jej ofiar podejmuje także materiał Leben an der Sperrzone stworzony przez Agnieszkę Hreczuk oraz Wiolettę Weiss. Przedstawia on dwie różne sytuacje na granicy Polski: polsko-ukraińskiej i polsko-białoruskiej. Podczas gdy granica polsko-ukraińska jest oblegana przez tysiące uchodźców z Ukrainy, granica polsko-białoruska jest względnie spokojna. Mimo to uchodźcy z Bliskiego Wschodu nadal codziennie próbują przedostać się na teren Unii Europejskiej. Materiał ukazuje kontrast w traktowaniu osób, które, choć pochodzą z innych części świata, spotyka podobny los. Reportaż skupia się także
na mieszkańcach przygranicznych miejscowości, którzy muszą zdecydować komu zaufać –przedstawicielom rządu czy uchodźcom z Bliskiego Wschodu.
Wśród tegorocznych nominacji nie zabrakło miejsca na kulturę i sztukę. Materiał Von der Fabrik zur Kunst: Das Museum Sztuki in Lodz autorstwa Sylvie Kürsten przygląda się rewolucji przemysłowej i artystycznej, która na przestrzeni wieków kształtowała Łódź jako miasto oraz umożliwiła powstanie wyjątkowego muzeum. Wraz z widzami Sylvie Kürsten odkrywa jedno z pierwszych abstrakcyjnych muzeów na świecie. Tam, gdzie w 1900 roku produkowano tekstylia, dziś zobaczyć można m.in. prace Josepha Beuysa. Autorka materiału skupia się na niezwykłości miejsca, którego styl i charakter były w latach 60. jeszcze nieznane Zachodowi.
Tematem przewodnim tegorocznych nominowanych prac było przede wszystkim społeczne rozliczenie – nie tylko w kontekście przeszłości, ale również teraźniejszości. Poprzez historie jednostek ukazane zostały doświadczenia całej zbiorowości. Wyróżnione reportaże podkreślały, jak wiele nadal możemy uczyć się ze wspólnej przeszłości, unikając
w ten sposób popełniania tych samych błędów. W kryzysowych sytuacjach to nie polityka
i interesy gospodarcze powinny być priorytetem, a chęć ratowania innych i wrażliwość
na ludzką tragedię.
Eliza Kunath, Michał Szarek
Wszystkie prace nominowane dostępne są na stronie: https://nom2023.dnimediow.org/.
Prezentacje prac nominowanych w formie krótkich video zrealizowanych przez autorki i autorów dostępne są na profilu Facebook Polsko-Niemieckich Dni Mediów.