Zgodnie z hasłem przewodnim VI Polsko-Niemieckie Dni Mediów we Wrocławiu, 6-8 czerwca 2013 r., będą w całości poświęcone zmianom: w mediach i w polityce, w relacjach polsko-niemieckich i w Unii Europejskiej. W stolicy regionu dolnośląskiego dziennikarze i eksperci dyskutować będą o tym, jaki wpływ na społeczeństwa obu krajów ma nowy model pracy dziennikarskiej, jakie znaczenie ma postępująca europeizacja i stan infrastruktury transgranicznej oraz jak z tymi wyzwaniami radzą sobie Polacy i Niemcy.
Temat: Wyprzedzić zmianę – Polska i Niemcy 2013
Hotel Mercure, Pl. Dominikański 1, Wrocław
1. Dzień (czwartek) 6 czerwca
godz. 17.00-18.30 Otwarcie Dni Mediów
Andrzej Grajewski, kierownik działu Świat „Gość Niedzielny", współprzewodniczący Zarządu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej
Wprowadzenie
Rüdiger Freiherr von Fritsch, Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce
Dyskusja
Media w czasach przełomu – Jakiego dziennikarstwa potrzebuje świat?
Na naszych oczach zmienia się miejsce i rola zawodu dziennikarza w społeczeństwie. Konsekwencje tego są istotne nie tylko dla tej grupy zawodowej, ale i dla społeczeństwa jako całości. Jak zmiany w mediach zmieniają świat?
W Niemczech „Financial Times Deutschland“ zawiesił działalność, „Frankfurter Rundschau“ ogłosił upadłość, inne duże gazety o zasięgu krajowym walczą o wyższe zyski z reklam i dochód ze sprzedaży. Sytuacja wydawców w Polsce wcale nie wygląda lepiej, pojawiają się informacje o kolejnych falach zwolnień i malejących nakładach. Na niemieckim rynku prasowym Axel Springer jako jeden z pierwszych wprowadza płatną bramkę w Internecie i obiecuje sobie większe obroty z abonamentów oraz z reklamy na cyfrowym rynku. Także SPIEGEL online zapowiada połączenie treści bezpłatnych i dostępnych za opłatą. W Polsce we wrześniu ub. r. zadebiutował system Piano, czyli pojawiły się opłaty za pobieranie treści z Internetu. Do systemu przyłączyli się niemal wszyscy ważni wydawcy, co skutecznie zmieniło możliwości dostępu do prasy w Polsce. Także radio i telewizja zmieniają swoje oblicze: coraz ważniejsze stają się formaty multimedialne. Zmusza to domy mediowe do zrewidowania sposobu i organizacji pracy.
Jak w związku z tym zmienia się dziennikarstwo? Internet i nowoczesne techniki zmieniają warsztat dziennikarza, wymuszają nowe rozwiązania dla całego świata mediów. Czy zmienią się też treści i teksty proponowane przez dziennikarzy? Jakie nowe modele biznesowe konieczne są dla zapewnienia dziennikarstwa o wysokiej jakości? Jak/czy przekonywać użytkowników Internetu, żeby płacili za to, co do tej pory otrzymywali „za darmo”? Jak dziennikarze (freelancerzy i zatrudnieni na etatach) mogą odnaleźć się w takim cyfrowym świecie? Jak postrzegają w nim swoją rolę? Pozostaną w zawodzie, czy odejdą do innego? Jakiego dziennikarstwa potrzebuje świat?
Leif Kramp, specjalista ds. mediów i komunikacji
Jürn Kruse, redaktor „taz"
Paweł Lisicki, redaktor naczelny „Do Rzeczy"
Paweł Łuków, filozof, etyk, Uniwersytet Warszawski
Moderacja: Tomasz Machała, redaktor naczelny naTemat.pl
19.00 „Święto lata” na zaproszenie Konsula Generalnego RFN Gottfrieda Zeitza
Spotkanie z przedstawicielami gospodarki, polityki, nauki oraz polsko-niemieckich instytucji gospodarczych z województw: dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego, śląskiego, wielkopolskiego
Konsulat Generalny Niemiec we Wrocławiu, ul. Podwale 76
2. dzień (piątek), 7 czerwca, 9.30-17.00
09.30-11.00 Debata plenarna I
Transformacja energetyczna i infrastruktura transgraniczna – wyzwania dla Polski, Niemiec i Unii Europejskiej
Wzrost znaczenia odnawialnych źródeł energii (OZE) w bilansie energetycznym państw UE jest faktem. Choć tempo tej zmiany i specyfika gospodarek poszczególnych państw różnią się od siebie, wiele państw staje przed podobnymi problemami, natomiast w opozycji stoją wewnątrz europejskie projekty infrastrukturalne, które muszą zostać dopasowane do wymogów dotyczących ochrony środowiska i jednocześnie sprostać mobilności i konkurencyjności krajów. Zwłaszcza dla Polski infrastruktura drogowa, kolejowa ma znaczenie strategiczne. Zrównoważone strategie i instrumenty polityczne są obecnie dla polityki energetycznej, transportowej i klimatycznej na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym ważniejsze niż kiedykolwiek. Żeby to osiągnąć potrzebne jest kompleksowe działanie na wszystkich poziomach działania i podejmowania decyzji.
Czy zielona rewolucja ma być procesem sterowanym odgórnie przez UE, czy też działaniem oddolnym realizowanym na poziomie narodowym i regionalnym? Jak stworzyć efektywny wspierania OZE, który nie będzie obciążeniem dla przechodzących kryzys gospodarek europejskich? Jak sprawnie rozbudowywać narodowe i transgraniczne sieci przesyłowe w zgodzie z interesami społeczności lokalnych oraz za zgodą właścicieli gruntów? Jakie ramy polityczne i usługi transportowe są niezbędne i przystosowane do zrównoważonej mobilności? Czy planowane są duże polsko-niemieckie projekty infrastrukturalne? Czy planowane projekty (np. lotnisko Berlin-Brandenburg) pozwolą lepiej wykorzystać potencjał płynący z położenia krajów na mapie Europy?
Polska i Niemcy są przykładem państw, które mimo różnych uwarunkowań narodowych, stoją w obliczu wspominanych pytań. Do tej pory udzielały na nie osobnych odpowiedzi.
Jiři Čistecký, dyrektor Departamentu Europy Centralnej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej
Herbert Leopold Gabryś, przewodniczący Komitetu ds. polityki klimatyczno-energetycznej, Krajowa Izba Gospodarcza
Patrick Graichen, zastępca dyrektora Agora Energiewende, kierownik projektu „Strommarkt und Versorgungssicherheit“
Rafał Jurkowlaniec, Marszałek Województwa Dolnośląskiego
Kai-Olaf Lang, kierownik programu Intergracja Europejska, Stiftung Wissenschaft und Politik
Moderacja: Olaf Osica, dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich
11.00-11.30 Przerwa kawowa
11.30-13.30 5 równoległych warsztatów branżowych
Warsztat 1
Sprawa marginalna czy ogólnoeuropejska: Czy interesuje nas pogranicze?
Na podstawie przykładów relacji z pogranicza polsko-niemieckiego dziennikarze dowiedzą się, czym żyje pogranicze i czy nie warto spojrzeć na nie jak na laboratorium stosunków polsko-niemieckich oraz test na to, jak w przyszłości wyglądać będzie współpraca między krajami członkowskimi w UE? Polska i Niemcy nie wypracowały dotychczas wspólnej propozycji rozwoju pogranicza, każde z państw ma swoją wizję i nie patrzy na swoją część pogranicza jako fragment większej całości. A przecież pogranicze może być stymulatorem pomysłów dla obu krajów a także dla obszarów przygranicznych w całej Europie. Żeby tak się stało, należy zmienić sposób myślenia: społeczeństwa, polityków, urzędników, nawet dziennikarzy. W jaki sposób media piszą o problemach pogranicza, na ile głęboko wnikają w sprawy, szukają rozwiązań? Uczestnicy warsztatu przyjrzą się nierozwiązanym sprawom pogranicza, przyczynom takiego stanu rzeczy i temu, jak kwestie te relacjonowane są w mediach obu krajów.
Grupa docelowa: dziennikarze ogólnopolscy zajmujący się tematyką polsko-niemiecką, którym na co dzień umyka sporo drobniejszych kwestii, istotnych dla codziennego współistnienia na pograniczu oraz dla pełnej wiedzy o relacjach polsko-niemieckich. Także dziennikarze regionalni, którzy chcieliby zapoznać się z problemami innej części pogranicza, niż tylko tej, w której sami mieszkają.
Materiały: materiały udostępnione uczestnikom warsztatu przed rozpoczęciem Dni Mediów dotyczące aktualnych spraw polsko-niemieckich, wybrane z telewizji przez prowadzącego.
Prowadzenie: Kinga Wołoszyn-Świerk, TVP Wrocław
Warsztat 2
Czy białe jest białe, a czarne – czarne? Z perspektywy polskiej i niemieckiej
Warsztat połączony z treningiem międzykulturowym dla niemieckich i polskich przedstawicieli mediów: Czym różni się polskie i niemieckie spojrzenie na ten sam temat? Jaki jest powód odmiennych nieraz sposobów widzenia?
W jakim stopniu doniesienia z sąsiedniego kraju wynikają z (różnego) pojmowania wartości, z odmiennej kultury, z historycznych uwarunkowań czy wreszcie innej tradycji mediów w danym kraju?
Czy w swoich relacjach media przyjmują punkt widzenia skierowany na przeszłość czy może bardziej istotne są w nich aktualne debaty publiczne? W jaki sposób przekazywane są zasadnicze treści? Czy dziennikarze realizują swoje podstawowe zadania tj. rzetelnego informowania, krytyki i kontroli, badają tło wydarzenia i informują odbiorców w sposób wyważony i kompleksowy, przyczyniając się tym samym do tego, że mogą oni wyrobić sobie opinię o sprawie bazując na solidnym fundamencie?
Przykładowe case study: jak niemieckie media relacjonowały wielka polską dyskusję o katastrofie smoleńskiej, czy równoważnie prezentowały ustalenia polskiej i rosyjskiej strony? Grupa docelowa: Szczególnie polecany polskim i niemieckim dziennikarzom, którzy codziennie informują o tematach polsko-niemieckich bądź też podejmują aktualnie sporne zagadnienia w naszych relacjach (transformacja energetyczna, energia jądrowa; także na pograniczu: komunikacja, kradzieże, dojazd młodzieży z Polic do gimnazjum w Löcknitz, itd.). Warsztat pozwoli uczestnikom zrozumieć ‘inny’ punkt widzenia, podyskutować z kolegami zza Odry, dlaczego wybrane wydarzenie przedstawiono w taki a nie inny sposób, albo dlaczego dla dziennikarzy sąsiedniego kraju dany temat jest ważny i pojawia się w mediach.
Materiały: materiały prasowe udostępnione uczestnikom warsztatu przed rozpoczęciem Dni Mediów dotyczące aktualnych spraw polsko-niemieckich, wybrane przez prowadzących.
Prowadzenie: Gerhard Gnauck, korespondent „Die Welt" w Polsce i Bartosz T. Wieliński, „Gazeta Wyborcza" oraz Izabela Surynt, Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Wrocławski; pomysłodawczyni leksykonu polsko-niemieckiego komunikowania międzykulturowego.
Warsztat 3
Super rok wyborczy – Jak ciekawie opowiadać o polityce wewnętrznej sąsiada?
Rok 2013 będzie dla niemieckiej polityki wewnętrznej wyjątkowo pasjonujący. Początek miał już miejsce 20 stycznia, kiedy to odbyły się wybory do Landtagu w Dolnej Saksonii. To przedsmak wyborów na szczeblu federalnym. Czy w Bundestagu również zapanuje koalicja czerwono-zielona (SPD i Die Grünen)? Tego dowiemy się już we wrześniu, ale wcześniej jeszcze odbędą się wybory do Landtagu w Bawarii. A jak niemieckie wybory wpłyną na politykę europejską? Co zmienią w stosunkach polsko-niemieckich? Polska swój super rok wyborczy przeżyje w 2015, kiedy to Polacy pójdą do urn, by zagłosować na prezydenta oraz oddać głosy w wyborach do parlamentu. Partie zaczynają już teraz myśleć w kategoriach wyborczych i pracują nad programami. Jedną z istotnych kwestii będzie zapewne przystąpienie Polski do strefy euro oraz pogłębienie integracji ekonomicznej, politycznej i fiskalnej wewnątrz UE.
Dziennikarze odegrają ważną rolę w kształtowaniu opinii o wydarzeniach politycznych w sąsiednim kraju. Czy różni się sposób relacjonowania wydarzeń politycznych w Polsce i w Niemczech? Jak opowiadać o nich atrakcyjnie i ciekawie?
Grupa docelowa: dziennikarze – szczególnie młodzi – którzy planują (będą) relacjonować wydarzenia polityczne z sąsiedniego kraju. Celem warsztatu jest zaznajomienie polskich dziennikarzy z systemem politycznym w Niemczech a dziennikarzy niemieckich z systemem politycznym w Polsce oraz pokazanie – na przykładzie wybranych doniesień medialnych – jak w interesujący sposób zaprezentować wydarzenia polityczne w sąsiednim kraju i tym samym zwrócić na nie uwagę odbiorcy. Relacje powinny również pokazać, w jaki sposób media, realizując takie materiały, wypełniają swoją misję informacyjno-edukacyjną.
Materiały: przykłady relacji medialnych prasowych z wewnętrznych wydarzeń politycznych w sąsiednim kraju (w tym z ostatnich wyborów) wyemitowanych/opublikowanych w mediach drugiego kraju. Materiały zostaną udostępnione uczestnikom warsztatu przed rozpoczęciem Dni Mediów.
Prowadzenie: Ulrich Krökel, n-ost.
Warsztat w koorperacji z n-ost.
Warsztat 4
Koniec etatów w mediach: Jak sprzedać temat?
Dziennikarze muszą dziś walczyć o swoją pozycję na rynku, stałe zatrudnienie odchodzi w zapomnienie – taką sytuację zna coraz więcej, zwłaszcza młodych, Niemców i Polaków. Jak działać jako wolny strzelec? Jak sprzedać temat, jak z sukcesem pozyskiwać zlecenia? Jakie cechy freelancera gwarantują długotrwałe kontakty w redakcjach? Jakie, poza możliwością samodzielnego decydowania o pomysłach i kontrolowanego poszerzania kręgu odbiorców, są zalety takiego zatrudnienia? Jak wykorzystać portale społecznościowe i blogi do wzmocnienia swojej pozycji? Czyli: jak nadal uprawiać dobre dziennikarstwo i z niego wyżyć? Warsztat ma także pokazać, jak dziennikarze funkcjonujący w obszarze stosunków polsko-niemieckich mogą spróbować zaistnieć w drugim kraju.
Przykłady dziennikarzy z Polski i z Niemiec, którzy skutecznie budują swoją pozycję na coraz trudniejszym rynku mediów.
Grupa docelowa: dziennikarze pracujący jako freelancerzy, pragnący poprawić swoje szanse na rynku pracy, także poprzez wykorzystanie nowych mediów. Nie tylko dla dziennikarzy młodych, także dla starszych, którzy chcą poznać możliwości nowoczesnej komunikacji.
Prowadzenie: Michał Majewski i Paweł Reszka, Fundacja Reporterów
Warsztat 5
W co wierzycie? Czego dowiadujemy się z mediów o religii i Kościele w sąsiednim kraju.
W dobie dominacji rozrywki i szybkiej informacji tematyka religijna stanowi niewątpliwe wyzwanie dla mediów. Jak media publiczne i komercyjne informują o sprawach religii i Kościoła w sąsiednim kraju? Czy interesują nas doniesienia medialne na ten temat? Czy w mediach pojawiają się informacje o wielostronnej współpracy Kościołów w Niemczech i w Polsce? Czy media relacjonują wydarzenia np. religijne z sąsiedniego kraju? A może informują o wspólnych inicjatywach religijnych? Jakie może mieć/ma to przełożenie na wzajemne poznawanie się Polaków i Niemców, na zrastanie się społeczeństw obu krajów?
Podczas warsztatu przedstawione zostaną systemy medialne w Polsce i w Niemczech ze wskazaniem, jak tematyka religijna redagowana jest zarówno w mediach świeckich, jak i "kościelnych".
Grupa docelowa: dziennikarze obsługujący tę tematykę, niezależnie od rodzaju mediów. Serwisanci, newsowcy telewizyjnych i radiowych stacji publicznych, korespondenci prasowi etc.
Prowadzenie: ks. Rafał Kowalski, redaktor naczelny wrocławskiego dodatku „Gościa Niedzielnego" oraz Tomasz Kycia, rbb, współpracuje z Radiem Watykańskim
Komentarz własny: Jürgen Wahl, dziennikarz, autor, pracował dla gazety o nastawieniu ekumenicznym, „Rheinischer Merkur", pod koniec współpracy jako główny korespondent. Od 1980 r. doradzał Europejskiej Partii Ludowej w kwestiach dotyczących Polski.
13.30-14.30 Lunch
14.30-15.00 Podsumowanie warsztatów
15.00-17.00 Debata plenarna II
Co robi czwarta władza? Rola mediów w kształtowaniu stosunków polsko-niemieckich
Zarówno pod względem gospodarczym jak i politycznym Polska i Niemcy mogłyby stać się nowym motorem rozwoju Unii Europejskiej. Czy środki masowego przekazu widzą ten potencjał i co robią, żeby go wyzwolić? Jaki obraz sąsiedniego kraju jest w obecny doniesieniach medialnych po drugiej stronie Odry i Nysy? Czy w mediach pojawia się dyskurs polsko-niemiecki? Czy jest on obecny np. w głównych wydaniach wiadomości? Jakie sprawy polsko-niemieckie podejmują media regionalne, a jakie trafiają na agendę mediów krajowych? Czy doniesienia medialne wywołują polityczne lub społeczne debaty w obu krajach bądź wręcz wspierają konkretne propozycje rozwiązania problemów?Stawiając powyższe pytania moderatorzy debaty będą chcieli dowiedzieć się, jak duże jest zainteresowanie redakcji doniesieniami z sąsiedniego kraju oraz dlaczego niektóre tematy łatwiej i szybciej trafiają na agendę najważniejszych mediów a inne giną w masie informacji. Uczestnicy debaty będą też dyskutować o tym, czy dziennikarze i media wykorzystują swoje możliwości kształtowania agendy, szczególnie w kontekście stosunków polsko niemieckich, i inicjują dyskusje w mediach (np. z udziałem ekspertów, znawców tematu) dotyczące spornych kwestii.
Arkadiusz Franas, redaktor naczelny „Polska Gazeta Wrocławska"
Kai Gniffke, redaktor naczelny ARD-aktuell
Andreas Grapatin, kierownik Biura Łącznikowego Wolnego Kraju Związkowego Saksonii we Wrocławiu
Piotr Semka, publicysta „Do Rzeczy" i „Rzeczpospolitej"
Moderacja: Martin Sander, Deutschlandradio oraz Rafał Woś, „Dziennik Gazeta Prawna"
19.00-21.00 Opera Wrocławska, Gala XVI Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej, Opera Wrocławska, ul. Świdnicka 25, Wrocław
Uroczyste przemówienie: Grzegorz Miecugow, TVN
Zamknięcie Dni Mediów: Joachim Rogall, członek Zarządu Fundacji Roberta Boscha
3. dzień (sobota), 8 czerwca, 9.30- ok. 14.00
Program towarzyszący: Wycieczka na Stawy Milickie (program w załączeniu)