Lepsze jutro dla wielu ludzi oznacza ryzykowną podróż w jedną stronę. Mimo że coraz częściej mamy tego świadomość, to i tak trudno nam wyobrazić sobie, jaką drogę musieli pokonać ci, którym marzy się spokojne życie w Europie. Autorzy zwycięskiego projektu: “Wiza donikąd (#VisaToNowhere)” ukazują krok po kroku niebezpieczeństwa, z jakimi mierzą się imigranci z Bliskiego Wschodu, którzy próbują przedostać się do Europy Zachodniej. Materiały audiowizualne, interaktywne reportaże i fragmenty relacji z social mediów obrazowo pokazują to, czego tak naprawdę nie potrafimy sobie wyobrazić, słuchając wyłącznie liczb wypowiadanych przez spikera w radiu czy telewizji. Tym bardziej, że przyczyna cierpienia tysięcy osób może leżeć daleko poza dotychczas omawianymi zjawiskami. „Historia o dramacie, to historia o tym, że ktoś postanowił uczynić z migracji broń” - powiedział w imieniu Outriders Jakub Górnicki po odebraniu nagrody.

Dodatkowy kontekst naświetlają pozostałe prace, które zostały nominowane w tej kategorii. Jak materiał Kathariny Zabrzynski, Martina Adama i Wiolety Weiss (rbb24 i RBB Online) zatytułowany “Przybywa prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-niemieckiej”. Słowa: “Nie, zostanie Pan w Polsce” są coraz częściej wypowiadane przez polsko-niemieckich pograniczników, twierdzą autorzy i w swojej pracy pokazują codzienność pracowników służb mundurowych. Przedstawienie ich perspektywy na kryzys uchodźczy, spowodowany działaniem Białorusi, ukazuje tragiczną konfrontację z bezwzględnym systemem, mającym dbać o bezpieczeństwo obywateli.

Mogłoby się wydawać się, że reakcja mieszkańców Unii Europejskiej na światowe kryzysy demokratyczne i humanitarne powinna być jednomyślna. Tymczasem Niemcy są zdziwieni ostatnimi działaniami rządu w Polsce i prowadzonym dyskursem politycznym. “Na granicy umierają ludzie, demokracja szwankuje, ograniczane są prawa kobiet: Jak Polska znalazła się w tym miejscu?” to multimedialny projekt autorstwa Martina Niewendicka, Rebecci Sawicki i Joany Rettig (watson.de – Politik), którego celem jest przybliżenie niemieckiemu odbiorcy polskiej perspektywy na problemy toczące się nad Wisłą. Dziennikarze prześledzili, w jaki sposób konkretne wydarzenia z historii Polski wpłynęły na mentalność i światopogląd jej dzisiejszych obywateli. Analizując te związki, szukają odpowiedzi na pytania o przyszłość kraju, który nie może funkcjonować bez utrzymywania kontaktu z innymi państwami, tym bardziej, że część z jego mieszkańców należy do mniejszości etnicznych i narodowych. Magdalena Gwóźdź-Pallokat (Deutsche Welle Polnische Redaktion) wraz z Michałem Gostkiewiczem (Wirtualna Polska) przeprowadzili sentymentalny wywiad z Rafałem Bartkiem na temat przynależności do śląskiej ojczyzny. W rozmowie: ”Lider mniejszości niemieckiej: Dobrze mi się żyje w moim Heimacie w Polsce” szukają istoty tożsamości niemieckich Ślązaków, która powoli wraca do publicznego dyskursu z powojennej banicji.

Relacje wewnątrzpaństwowe stanowią odbicie zagranicznych, na temat których wypowiedzieli się autorzy materiału „Sąsiad też człowiek”. Roman Nuck, Lühman Holger, Wolter Peggy, Sikora Tomasz oraz Petr Kumpfe (MDR Sachsen) są twórcami multimedialnego projektu, zawierającego treści audiowizualne, które w połączeniu z bazową formułą podcastu pozwalają na przekazanie zróżnicowanej treści w interesującej formie. Użytkownicy otrzymują informacje o wydarzeniach istotnych z perspektywy Czech i Polski. W utrzymanej narracji dużą rolę odgrywa poszerzenie kontekstu kulturowego, dzięki któremu niemieckojęzycznemu odbiorcy łatwiej jest pojąć nieoczywiste niuanse społeczne.  Nieporozumienia są najczęściej spowodowane brakiem świadomości, który należy zwalczać, aby osiągać wspólne cele. Jednym z nich jest dbanie o nieograniczone granicami państwowymi środowisko naturalne. Tego tematu dotyka z kolei „Bałtyk” autorstwa Patryka Motyki, Dawida Serafina i Kacpra Forreitera. To kompleksowa opowieść o jednym z najsłodszych mórz świata, której autorzy przyjrzeli się zmianom zachodzącym wewnątrz i wokół akwenu. Dziennikarze Onetu sprawdzili, jaki wpływ na wody wywierają zmiany klimatyczne oraz przedstawili szereg konsekwencji, z którymi zmierzą się już wkrótce mieszkańcy nadbrzeżnych terenów. Materiał przedstawia historię, której można doświadczać w sposób zbliżony do wirtualnej wystawy muzealnej.

Gala wręczenia Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej im. Tadeusza Mazowieckiego odbyła się 9 czerwca podczas 15. Polsko-Niemieckich Dni Mediów. Nagrodę ufundowali: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, ZEIT-Stiftung Ebelin und Gerd Bucerius oraz województwa: zachodniopomorskie, lubuskie i dolnośląskie, a także kraje związkowe: Brandenburgia, Meklemburgia-Pomorze Przednie i Wolny Kraj Saksonia.

Karolina Kwiatek